فرهنگ و هنر

خاطره شیرین ،یک فنجان قهوه تلخ با کامبیز درمبخش نشر ثالث

توفیق اقتصادی :نام کامبیز درمبخش هنرمند پیشکسوت کاریکاتور ایران برای فعالان عرصه مطبوعات  , تصویرگران و  کاریکاتوریست ها ,نامی آشناست.کامبیز درمبخش در شامگاه 15 آبان ماه بر اثر ابتلا به کرونا در بیمارستان آتیه تهران درگذشت. آنچه را در ادامه می خوانید خاطره یک روز شیرین ، یک فنجان قهوه تلخ با کامبیز درمبخش در نشر ثالث است.روحش شاد و در آرامش ابدی.

به گزارش پایگاه خبری توفیق اقتصادی  ، درمبخش سبکش را اینگونه تعریف می کند: “من به دنبال یک زبان تصویری جهانی هستم. دلم می خواهد همه دنیا با یک زبان صحبت کنند. از مرزها متنفرم، عاشق صلح هستم، از جنگ، تبعیض نژادی، بی عدالتی و آلودگی محیط زیست بیزارم. من تصویری فکر می کنم و تصویری کار می کنم، خیلی ها در جهان زبان مرا می فهمند و این موفقیت بزرگی است، اما کامل نیست. تلاش می کنم؛ شب و روز. استاد من چاپلین است .

چند سال پیش وقتی برای اولین بار در خانه کاریکاتور ایران از نزدیک تابلوهایش را نگاه می کردم  متوجه نوعی سادگی ,جسارت وقدرت در طرح هایش شدم که بی اختیار  مرا به یاد سبک  پرویز شاپور می انداخت  . بازیگران و شخصیت های او  آدمک های یک شکل با هیکل های درشت و بینی بزرگ هستند  که  غالباً کت شلوار یا  پالتوی بلند مرتبی  برتن دارند   و با حرکات ساده هزاران معنا و مفهوم را در ذهن به تصویر می کشند. سبک درمبخش  خاص خودش است  و همین ویژگی ها ست  که  مخاطبانش را شیفته او و طرح هایش می کند. اولین بار سراغش را از گالری سیحون گرفتم و او را در نشر ثالث یافتم. در بدو ورود اول سری به قفسه های کتاب زدم و بعد  کمی با مدیر بخش کتاب در مورد  کافه کتاب صحبت کردم و با پیشنهاد او  سه جلد کتاب خریدم .در این بین  کامبیز درمبخش با لبخند وارد شد و با همان تبسم و آرامشی که در چهره اش داشت  با یکدیگر سلام  و احوالپرسی کوتاهی کردیم و از پله های چوبی پشت سرم بالا رفت . کمی در قفسه های کتاب پرسه زدم و بالاخره  از پله های چوبی بالا رفتم. در گوشه کافی شاپ انتشارات ثالث درمبخش پشت  میز گرد کوچکی نشسته بود. وقتی سر میزش رفتم با تبسم و چهره مهربانش انگار منتظر مهمان ناخوانده اباشد از جایش بلند شد و با گشاده رویی  از من استقبال کرد. اولین جمله ای که پرسید این بود :” چقدر برای من آشنا هستید من شما را کجا دیده ام؟”… بی تکلفی  ,  اصالت وبلند  طبعی  که این روزها کمتر در افراد هنرمند  و حتی  صاحب نام می توان دید در رفتار و لحن گفتارش  نمایان بود.روحیه و شخصیتی خاص که بی تردید متاثر از سخت کوشی و دنیا دیدگی  اوست. از طرح ها و سابقه همکاریش  با مطبوعات دهه 40 بویژه مجله طنز توفیق و دوستانش پرویز شاپور , عمران صلاحی, لطیفی ,ابوتراب جلی و خیلی از طنزآوران دیروز و امروزی  که مشتاق بودم درباره شان بیشتر بدانم   صحبت کرد .از رفتن و بازگشتش به ایران و سختی ها و ناملایمتی هایی که در این چند سال به عنوان یک هنرمند با آن دست و پنجه نرم  کرده بود, فعالیت های متعدد هنری اش, داوری جشنوارها ,طرح های تبلیغاتی  , برگزاری  گالری ها مختلف  از جمله نمایشگاه  هایی که به نفع  بنیاد  خیریه دهش پور برگزار کرده که با استقبال و فروش بسیار خوبی برخوردار بوده تعریف کرد  که  گران قیمت ترین تابلوش را صرف امور خیریه  بنیاد کرده است .   برایش چای و لیمو ترش آوردند و مرا هم به  قهوه ای مهمان کرد. طعم  قهوه ای  بی نظیر که با تمام قهوه های هر روز فرق داشت.  در بین گفتگو  مرتباً گوشی اش زنگ می خورد.  درگیر داوری جشنواره کاریکاتور بود و سرش خیلی شلوغ  بود  و وقت رفتن باید او را با حال و هوای هنرمندانه اش تنها می گذاشتم .این روزها در نبود کامبیز درمبخش  هربار از مقابل نشر ثالث می گذرم این خاطره برایم تداعی می شود..

بیوگرافی

کامبیز درمبخش متولد 1321 شیراز و فارغ التحصیل هنرستان هنرهای زیبای تهران است . او از پیشکسوتان هنر کاریکاتور در ایران به‌شمار می‌رود و در کار خود صاحب سبک است.درم بخش از ۱۵ سالگی همکاری خود را با نشریات ایرانی از جمله توفیق شروع کرد و با دیگر مطبوعات ایرانی و خارجی همچون نیویورک تایمز، اشپیگل، نبل اشپالتر و… کارش را ادامه داد. در مجموع بیش از 50سال با مطبوعات صاحب نام ایران و جهان همکاری مستمر داشته و مدّتی نیز در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، هنر کاریکاتور را تدریس کرده‌است.

این هنرمند بیش از ده ها  نمایشگاه انفرادی در داخل و خارج از کشور برگزار کرده و در نمایشگاه جمعی داخلی و خارجی  بسیاری حضور داشته‌است.بسیاری از آثار درم‌بخش به موزه‌های معتبر دنیا راه پیدا کرده از جمله در موزه هنرهای معاصر تهران، موزه کاریکاتور بازل در سوئیس، موزه کاریکاتور گابروو در بلغارستان، موزه هیروشیما در ژاپن، موزه ضد جنگ یوگسلاوی، موزه کاریکاتور اسلامبول در ترکیه، موزه کاریکاتور ورشو در لهستان و مجموعه شهرداری شهر فرانکفورت آلمان.

راه یابی و نگهداری بسیاری از آثار در موزه های معتبر جهان از جمله در موزه هنرهای معاصر تهران، فرهنگستان هنر خانه صبا، کتابخانه ملی، مان هنر نو، موزه سندیکای گرافیست های ایران، موزه آوینیون پاریس، موزه کاریکاتور بازل سوئیس، موزه کاریکاتور گابروو در بلغارستان، موزه هیروشیما در ژاپن، موزه ضدجنگ یوگسلاوی، موزه کاریکاتور استامبول در ترکیه، موزه کاریکاتور ورشو در لهستان و مجموعه شهرداری شهر فرانکفورت آلمان و …

 

سبک تصویر گریش

درمبخش سبکش را اینگونه تعریف می کند: “من به دنبال یک زبان تصویری جهانی هستم. دلم می خواهد همه دنیا با یک زبان صحبت کنند. از مرزها متنفرم، عاشق صلح هستم، از جنگ، تبعیض نژادی، بی عدالتی و آلودگی محیط زیست بیزارم. من تصویری فکر می کنم و تصویری کار می کنم، خیلی ها در جهان زبان مرا می فهمند و این موفقیت بزرگی است، اما کامل نیست. تلاش می کنم؛ شب و روز. استاد من چاپلین است. بدون کلام سال هاست حرفش را می زند، با زور و بی عدالتی، اشرافیت و ناملایمات زندگی و فقر هم مبارزه می کند. جهان او را می شناسد چون با زبان تصویر سخن می گوید. نزدیک ۶۰ سال است که کارم در مجلات ایران و جهان چاپ می شود. آدمک های من سمبل یک انسان خلاصه شده هستند. داستان های من کوتاه است. وقت شما را نمی گیرد، با کمترین خط مفاهیم بزرگی را به شما نشان می دهد. آنچه در این جا می بینید قطره ای از دریاست. چشمه ای که می جوشد و باز نمی ایستد. من عاشق کارم و زندگی هستم. رویاهایم را با شما تقسیم می کنم. آیا روزی می رسد که همه مردم جهان با یک زبان تصویری سخن بگویند؟! و مترجم ها را بیکار و دیکشنری ها را دور بیندازیم، من امیدوارم.”

 

آثار منتشره

کتاب های متعددی در زمینه تصویرسازی و کاریکاتور تاکنون از او چاپ و منتشر شده است. از جمله: بدون شرح «ایران»، دفتر خاطرات فرشته ها «ایران»، کتاب کامبیز «ایتالیا»، کتاب های مشترک طنزاندیشان امروز ایران، طنزاندیشان امروز ایران در خارج از کشور، میازار موری که دانه کش است، المپیک خنده، سمفونی خطوط، اگر داوینجی مرا دیده بود و چندین کتاب در حال انتشار دیگر.

درمبخش فعالیت‌هایی در زمینه تبلیغات (طراحی روی جلد کتاب)، تصویرگری کتاب کودک، پوستر، فیلم کوتاه، کارت پستال، تقویم و مشابه آن‌ها دارد و از سال ۱۳۸۶ به بعد وارد عرصه انیمیشن‌سازی نیز شده است. او همراه با پسرش رامین در این زمینه فعال است و نتیجه این همکاری، ساخت چندین فیلم انیمیشن کوتاه از جمله مجموعه «دلقک‌ها» ست.

فعالیت و ارائه آثار در زمینه تبلیغات «طراحی روی جلد کتاب/ تصویرگری کتاب کودک/ پوستر / فیلم کوتاه / کارت پستال / تقویم و

 

نمایشگاه ها

بیش از 50  نمایشگاه انفرادی در داخل و خارج از کشور و ده ها نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از کشور.

کامبیز درم‌بخش بیش از ۵۰ نمایشگاه انفرادی در داخل و خارج از کشور برگزار کرد و در ۱۰۰ نمایشگاه جمعی داخلی و خارجی حضور داشت. از جمله نمایشگاه‌های آثار وی می‌توان به نمایش مجموعه کاریکاتورهای متعلق به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اشاره کرد که در سال ۱۳۹۷ به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی، در موزه کتاب و میراث مستند ایران برگزارشد.

 

جوایز و موفقیت های بین المللی

او برنده جایزه از بزرگ‌ترین و معتبرترین مسابقات بین‌المللی کاریکاتور ژاپن، آلمان، ایتالیا، سوئیس، بلژیک، ترکیه، برزیل، یوگسلاوی و چندین جایزه بین‌المللی جنبی دیگر بوده و داور مدعو چند نمایشگاه بزرگ بین‌المللی کاریکاتور بوده است. او همچنین نشان شوالیه را از دولت فرانسه در آبان سال ۱۳۹۳ دریافت کرد ه و داور مدعو نمایشگاه های بزرگ بین المللی و داخلی  کاریکاتور است.

در تاریخ پنجشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۷ در مراسم پایانی ششمین «جشنواره بین‌المللی هنر برای صلح»، نشان عالی «هنر برای صلح» به کامبیز درمبخش و ۳ هنرمند دیگر اهداء شد.

 

مرگ و خاموشی

کامبیز درم‌بخش به دلیل ابتلا به ویروس کرونا، از ۱۰ آبان ۱۴۰۰ در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان آتیه تهران بستری شد و ۱۵ آبان ۱۴۰۰ در سن ۷۹ سالگی درگذشت.

*حورا خاکدامن/روزنامه نگار ،نقاش

نوشته های مرتبط