حاجی واشنگتن ; آقازاده قاتل امیرکبیر در ینگه دنیا!
توفیق اقتصادی:میرزا آقاخان نوری که اجداد وی در منطقه نور مازندران، صاحب حشمت و موقعیت بودند را انگلوفیلی معرفی میکنند که حتی تابعیت دولت بریتانیا را داشت و از هیچ اقدامی برای برآورده کردن خواستههای این دولت استعماری، خودداری نکرد.
به گزارش پایگاه خبری توفیق اقتصادی،میرزاآقاخان که نام اصلی او میرزا نصرا… بود، از دوران کودکی وارد دربار شد و بعد از مرگ پدرش میرزا اسدا… مدارج ترقی را پیمود؛ هرچند که بخش مهمی از این ترقی را، مدیون چربزبانی و تملقگویی ماهرانهاش بود. صرفنظر از آنچه درباره میرزاآقاخان نقل شده است به دلیل اتهام مشارکت در به شهادت رساندن امیرکبیر، شخصیت محبوبی در تاریخ ایران نیست. یک سال پس از شهادت امیرکبیر، میرزاآقاخان، جدایی هرات را که مقدمهای بر جدایی کامل افغانستان از سرزمین ایران بود، پذیرفت و به آن، با امضای عهدنامه پاریس، جنبه رسمی داد. میرزا تقیخان امیرکبیر در دوران صدارت خود ، به دلیل نقش میرزاآقاخان در فرونشاندن شورش گروهی از نظامیان و همچنین، طرفداری مهدعلیا، مادر شاه، وی را دوباره به کاشان تبعید نکرد و گستاخی او را نادیده گرفت. مدتی بعد، با پادرمیانی مهدعلیا که حالا مادرزن امیرکبیر نیز بود، میرزاآقاخان به «اعتمادالدوله» ملقب شد.
رابطه با انگلیسیها
«محمود محمود» در جلد دوم کتاب «تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس»، با استناد به برخی متون تاریخی مربوط به دوره قاجار، آشکارا از ارتباط تنگاتنگ میرزاآقاخان با سفارت انگلیس سخن میگوید. ظاهراً همین ارتباطات و البته، نظر مثبت مهدعلیا، مادر شاه، به میرزاآقاخان، باعث شد که وی در رأس گروه مخالفان امیرکبیر قرار بگیرد؛
میرزاآقاخان، پس از رسیدن به مقام صدراعظمی، ابتدا حذف فیزیکی امیرکبیر را در دستور کار قرار داد. طی یک دسیسه، فرمان قتل صدراعظم نامآور ایران، از ناصرالدین شاه در حالت مستی گرفته و در دی ماه سال ۱۲۳۰، در حمام فین کاشان، اجرا شد.. او حدود هفت سال، صدراعظم ایران بود؛ دورانی که برخی از مورخان، آن را عصر تثبیت قدرت بریتانیا در ایران میدانند. اما در برای میرزاآقاخان هم روی یک پاشنه نچرخید. هفت سال پس از شهادت امیرکبیر، شاه به او غضب و از صدارت خلعش کرد. میرزاآقاخان که به گفته کنت گوبینو، سفیر فرانسه در ایران، قصه گویی چیره دست بود، راه قم و اصفهان را در پیش گرفت و سرانجام، در ۵۹ سالگی، درگذشت. پیکر او را به عتبات بردند و در مسجدی دفن کردند که از ثُلث اموال امیرکبیر ساخته شده بود!
فرزند «قاتل امیرکبیر» در ینگه دنیا!
حسینقلیخان صدرالسلطنه، بیتردید معروفترین فرزند میرزاآقاخان نوری است. او در میان ایرانیان، با نام «حاجی واشنگتن» شناخته میشود. حسینقلیخان، هفتمین پسر میرزاآقاخان نوری بود. او پس از مرگ پدرش، با اجازه ناصرالدین شاه و زیر نظر میرزا سعیدخان مؤتمنالملک، در وزارت خارجه مشغول به کار شد. ناصرالدینشاه، حسینقلیخان را به عنوان نخستین سفیر ایران، راهی «ینگه دنیا» یا همان ایالات متحده کرد. روایت سفر پرماجرا و عجیب وی به آمریکا، دستمایه آثار هنری متعددی شده است که در بین آنها فیلم سینمایی «حاجی واشنگتن»، اثر زندهیاد علی حاتمی و با نقشآفرینی مرحوم عزتا… انتظامی در نقش حسینقلیخان، شهرت فراوانی دارد.
«حاجی واشنگتن» در محل مأموریت خود، چندان موفق عمل نکرد. او روز عید قربان بدون توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر محل مأموریتش، روی بالکن اتاق خود در هتل «والدورف – آستوریا»، گوسفند قربانی کرد و با جاری شدن خون از روی بالکن به داخل خیابان، جنجالی به پا شد! این اقدام در کنار برخی ضعفهای دیگر و شاید دسیسههایی که علیه وی در دربار جریان داشت، باعث شد که از سوی ناصرالدین شاه به تهران فراخوانده و به شدت توبیخ شود. با این حال، گزارشهای حسینقلیخان به وزارت خارجه ایران، نقش مهمی در جلب توجه مقامات دولت ایران به آمریکا و شرایط حاکم بر آن داشت. او پس از بازگشت به ایران، به «حاجی واشنگتن» معروف شد و با وجود توبیخ، لقب «صدرالسلطنه» گرفت و حتی در سال ۱۳۱۰ هـ. ق، وزیر فوائد عامه شد.
حسینقلیخان، یک سال بعد، با اعطای پیشکشی ۱۰ هزارتومانی به شاه، به جای ناظمالدوله، به عنوان وزیرمختار بغداد دست پیدا کرد؛ اما در پی مشکلاتی که برای او ایجاد شد، به تهران بازگشت. «حاجی واشنگتن»، تا سال ۱۳۱۶ هـ. ش در قید حیات بود و در این سال، درگذشت.