فرهنگ همزیستی مسالمتآمیز با حیوانات
توفیق اقتصادی :همزیستی مسالمتآمیز با جانداران و حیوانات و عدم آزار آنها اصلی مهم در فرهنگ و مذهبهای هندوستان است. مردم هند برای حیوانات و هر موجود زندۀ دیگر، آزادی و حقّ زندگی قایل هستند. بیشتر توریستهایی که به هند آمدهاند، از رفتار مردم با سگها و حضور گستردۀ آنها در شهرها تعجّب کردهاند و آنهایی که توجّه و وسواس بیشتری به بهداشت داشتهاند، این موضوع را نیز یکی از امور غیربهداشتی فراگیر در هند دانستهاند.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر پایگاه خبری توفیق اقتصادی،آنچه که سبب فهم این موضوع میشود، درنظر گرفتن آن به مثابه رفتاری فرهنگی است.از نظر برخی مذهبهای هندی، هر موجود زندهای دارای روح است و برخی نیز بر این اعتقادند که تناسخ ارواح گذشتگان صرفا در جهان انسانی نیست و میتواند در جهان نباتی و حیوانی هم باشد.همانطور که در ابتدا گفته شد در این میان، موقعیت سگها نیز از شرایط ویژهای برخوردار است، چرا که این حیوان در خیابانها، پیاده روها و سایر مکانها به فراوانی دیده میشود و مگر در مواردی محدود (به این مفهوم که صرفا این حیوان را از یک محیطی دور کنند) آزاری نمی رسد. از طرف دیگر این حیوان در اسطورههای هندی نیز از ارزش و اعتبار ویژهای برخوردار است و داشتن همین پیشینه و اعتبار خود سببی دیگر بر آزادی این حیوان در جامعۀ هندی میشود. لازم به ذکر است که این رفتار فرهنگی به مثابه رفتاری مذهبی، صرفا در مذهب هندویسم قابل قبول و انجام است و نه در سایر مذاهب دیگری نظیر اسلام یا مسیحیت. امّا آنچه که مسئلۀ رفتار فرهنگی در باب سگها را جالب توجّه میکند، بروز این رفتار حتی در مسلمانان است. با آنکه در اسلام سگها یکی از موجودات نجس دانسته شدهاند و برخی از آنها از جمله سگهای سیاه در مراتب پایینتری قرار گرفته و حتی آنها را تجلیّ اجنه دانستهاند و در حوزه مباحث پاکی و ناپاکی، سگها وقتی خیس باشند میتوانند نجاست را به هر آنچه که با آن برخورد کنند تسرّی دهند. با این پیشینۀ فکری و مذهبی مسلمانان، آنها نیز با سگها همان رفتاری را دارند که یک هندو دارد. نکتۀ مهم در فهم این پدیدۀ فرهنگی نفوذ اعتقادات هندوها به مسلمانان نیست، بلکه ناشی از گسترۀ عملکرد و نفوذ فرهنگ هندویی به مثابه یک سبک زندگی عام در اجتماعات هند در همۀ مذهبها است. به عبارت دیگر تمام مذاهب در هند در بستر فرهنگ هندویی شکل گرفتهاند، بنابراین بسیاری از کنشهای فرهنگی را ناخودآگاه از این فرهنگ در خود پذیرفتهاند.
*زهرا شعر بافچی زاده/ انسان شناسی و فرهنگ