ابعاد پنهان درآمد خانوار
توفیق اقتصادی :افزایش اتکا به حمایت‌های دولتی مانند یارانه‌ها و مستمری‌ها، زنگ خطری برای اقتصاد ایران به شمار می‌رود که ممکن است در بلندمدت مشکلاتی جدی برای ساختار اقتصادی کشور ایجاد کند.
به گزارش پایگاه خبری توفیق اقتصادی،بر اساس تازه‌ترین آمار مرکز آمار ایران، میانگین درآمد خانوارهای شهری در سال گذشته به حدود ۲۵۷ میلیون تومان رسیده که نسبت به سال ۱۴۰۱، ۵۴ درصد رشد را نشان می‌دهد. اگرچه این افزایش در ابتدا نوید بهبود وضعیت معیشت خانوارها را می‌دهد، اما با توجه به تورم ۳۳ درصدی در مناطق شهری، بررسی دقیق‌تر این موضوع نشان از چالش‌های پنهانی در ساختار اقتصادی ایران دارد.
درآمد خانوار چقدر رشد کرده است؟
گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که درآمد خانوار به سه بخش “درآمد از حقوق‌بگیری”، “درآمد از مشاغل آزاد” و “درآمد غیرشغلی” تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی در دهک‌های مختلف متفاوت است و افزایش ۵۰ درصدی میانگین درآمد برای همه خانوارها یکسان نیست.
سهم “درآمد حقوق‌بگیری” در دهک‌های پایین بیشتر است و این بخش درآمدی در سال گذشته حدود ۴۰ درصد رشد کرده است. با وجود اینکه این رشد بالاتر از نرخ تورم بوده، اما تحلیل این داده‌ها برای تمامی خانوارها دقیق نیست، به خصوص که مدیران و کارمندان دولتی نیز در این آمار حضور دارند.
ابعاد پنهان درآمد خانوار
یکی از مهم‌ترین تغییرات در ساختار درآمد خانوارهای شهری، افزایش سهم “درآمد غیرشغلی” است. این نوع درآمد شامل یارانه‌ها، مستمری‌ها، سود سرمایه‌گذاری‌ها، اجاره املاک و کمک‌های مالی است. سهم این درآمدها از کل درآمد خانوار شهری از ۵۱.۲ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۵۳.۳ درصد در سال گذشته افزایش یافته است.
این رشد می‌تواند نشان‌دهنده افزایش وابستگی خانوارها به حمایت‌های دولتی باشد که به نوبه خود ممکن است مشکلات بلندمدتی برای اقتصاد کشور ایجاد کند. همچنین، با افزایش مستمری‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها، نابرابری اقتصادی نیز بیشتر می‌شود.
در نهایت، افزایش درآمدهای غیرشغلی، به خصوص یارانه‌ها و حمایت‌های دولتی، می‌تواند بر پایداری اقتصادی کشور تأثیر منفی داشته و مانع از اصلاحات ساختاری ضروری در اقتصاد ایران شود.
تهدید بلندمدت برای اقتصاد ایران
با توجه به این روندها، اگر سهم درآمدهای غیرشغلی همچنان رشد کند، وابستگی خانوارها به حمایت‌های دولتی بیشتر خواهد شد و این مسئله می‌تواند به افزایش فشار بر منابع مالی دولت منجر شود. از طرفی دیگر، کاهش انگیزه برای کار و تولید در میان خانوارهایی که به این حمایت‌ها وابسته هستند، می‌تواند رشد تولید و بهره‌وری اقتصادی را تهدید کند. این روند در بلندمدت، تهدیدی جدی برای اقتصاد ایران خواهد بود.
